Nivo znanja engleskog jezika na pojedinačnom i nacionalnom nivou je od velikog značaja, pošto je on lingua franca za skoro sve oblasti života. Nadam se da je znanje svakog od vas dovoljno da znate da se stručnost na engleskom piše proficiency, a ne kao na slici koja ilustruje ovaj tekst.
Švedska kompanija Education First, prisutna u preko 100 država, svake godine objavljuje izveštaj o poznavanju engleskog jezika (EF English Proficiency Index – EF EPI), a ove godine je on urađen na osnovu rezultata ispitivanja koje je obuhvatilo 2,1 milion odraslih u 116 država.
Prema podacima ovog istraživanja, Srbija pokazuje visoko znanje engleskog jezika sa ukupno 568 poena (svetski prosek je 477) i zauzima 24. mesto, dok je u Evropi pozicionirana kao 20. od 35 rangiranih država.
Od država iz bivše Jugoslavije obuhvaćena je jedino još Hrvatska, koja je rangirana kao nacija sa veoma visokim znanjem, sa osvojenih 607 poena, što joj donosi šesto mesto na globalnoj listi i peto u Evropi.
Izveštaj pokazuje četvrtu godinu zaredom pad u globalnom poznavanju engleskog jezika, a najznačajniji pad je primećen u Aziji, dok je napredak zabeležen na Bliskom istoku i u Africi.
Od gradova u Srbiji najbolje je rangiran Beograd (590 poena), koji je i 20. na listi glavnih gradova, sledi Novi Sad (575) i Priština (569).
Vojvodina ima 577 poena, zatim sledi Kosovo (557), a geografski najgore pozicioniran region je Šumadija i Zapadna Srbija (516).
U proseku najbolje znanje engleskog pokazuju građani Srbije uzrasta od 21 do 25 godina, a najslabiji su stariji od 40 godina.
Posebno treba istaći rodni jaz, pošto muškarci (584 poena) imaju značajno veće znanje od žena (552).
Ono što posebno zabrinjava je da se poslednjih godina oba ova jaza povećavaju.
Razlika između najviše i najniže ocenjene starosne grupe je ove godine 95 poena, dok je pre pet godina ta razlika bila 42 poena.
Takođe, razlika između muškaraca i žena je pre pet godina bila samo tri poena, dok je ove godine 32, što posebno zabrinjava pošto globalno se ova razlika smanjuje i trenutno iznosi devet poena, mada je to više posledica smanjenja nivoa znanja kod muškaraca.
Srbija je jedna od 40 zemalja gde je razlika u nivou znanja engleskog jezika između muškaraca i žena veća od 20 poena.
Kuriozitet je da se Afrika ističe kao jedini region gde žene konstantno imaju bolje znanje engleskog jezika od muškaraca.
Svih osam zemalja sa značajnim rodnim jazom u korist žena su u Africi, uključujući Etiopiju, koja ima najveći jaz od +58 poena.
Sveukupno, analiza jaza između polova i starosnih grupa ističe potrebu za ciljanim intervencijama kako bi se rešile ove nejednakosti i obezbedio pravedniji pristup mogućnostima učenja engleskog jezika.
Uprkos visokom rangu globalno i srednjem kad je Evropa u pitanju, Srbija ima razloga za zabrinutost.
Naša država je do pre nekoliko godina održavala korak sa svim državama u okruženju (Hrvatska, Mađarska, Rumunija, Bugarska, Grčka), ali to više nije slučaj.
Od država u regionu Srbija za sada ima nivo poznavanja engleskog jezika viši jedino od Albanije, ali i taj jaz se smanjuje – sa 81 poen 2018. godine na ovogodišnjih 35 poena, pri čemu naš sused beleži stabilan rast, dok mi imamo nagli pad.
Izveštaj EF EPI 2024 naglašava snažnu korelaciju između znanja engleskog jezika i ekonomskog razvoja.
Države sa višim znanjem engleskog generalno imaju jaču ekonomiju, više nivoe prihoda, povećanu produktivnost i veću inovativnost.
Poznavanje engleskog jezika olakšava integraciju u globalno tržište, što omogućava preduzećima da se uključe u međunarodnu trgovinu, privlače strane investicije i učestvuju u globalnim lancima vrednosti.
Engleski služi kao lingua franca nauke i tehnologije, što omogućava pristup najsavremenijim istraživanjima. Time se podstiče saradnja sa međunarodnim stručnjacima i promoviše tehnološki napredak.
Poznavanje engleskog jezika poboljšava ljudski kapital omogućavajući pristup visokom obrazovanju, mogućnostima za profesionalni razvoj i širem spektru izvora informacija, što dovodi do kvalifikovanije i prilagodljivije radne snage.
Poznavanje engleskog jezika poboljšava društvenu mobilnost otvarajući mogućnosti za bolje plaćene poslove, napredovanje u karijeri i učešće u globalnoj ekonomiji, posebno za osobe koje imaju, uslovno rečeno, nepovoljnije poreklo.
Izveštaj takođe primećuje da je znanje engleskog jezika u korelaciji sa indikatorima nacionalnog blagostanja, kao što je Indeks ljudskog razvoja, koji obuhvata faktore kao što su obrazovanje, očekivani životni vek i životni standard.
Boris Milićević 